Aşı yaptırmayan işçiler için zorunlu test dönemi başladı

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın yayımladığı genelgeye göre, işverenler aşı olmayan çalışanlardan haftada bir test yaptırmasını isteyebilecek. Peki, test uygulaması zorunlu mu, kimler test yaptıracak, çalışanın itiraz hakkı olacak mı, işveren test yaptırmak istemeyen işçiyi işten çıkartabilecek mi? Hürriyet gazetesinden Noyan Doğan, bugünkü yazısında PCR testi konusunda tüm merak edilenlere yer verdi. İşte konu hakkında merak edilen soruların yanıtları: 1) PCR TESTİ ZORUNLU MU? İşveren, COVID-19 aşısı olmayan ve aşıları tamamlanmayan çalışanlardan 6 Eylül tarihinden itibaren haftada bir kez zorunlu olarak PCR testi isteyebilecek. 2) İŞVEREN TEST İSTEMEYEBİLİR Mİ? Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın genelgesinde, 'zorunlu olarak haftada bir kez PCR testi yaptırmaları işyeri, işveren tarafından istenebilecek' diyor. Yani, 'işveren zorunlu olarak isteyecek' demiyor. Bu durumda isteyen işveren testi zorunlu tutar, isteyen tutmaz. 3) TEST ZORUNLULUĞU TÜM ÇALIŞANLARI MI KAPSIYOR? 6 Eylül'den itibaren tüm mesleklerde çalışan işçiler için işveren zorunlu test yaptırmasını isteyebilecek. 4) HASTALIK GEÇİRENLER DE TEST YAPTIRMAK ZORUNDA MI? COVID-19 hastalığı sonrası bağışıklık kabul edilen süre içerisinde bulunan çalışanlardan bu süre içinde test istenmeyecek. 5) İŞÇİ TEK DOZ AŞI OLSA DA YİNE DE TEST YAPTIRACAK MI? Tek doz aşı olsa da işveren PCR testi isteyecek, çünkü aşıların tamamlanması gerekiyor. 6) TEST UYGULAMASINDA İŞVEREN NASIL BİR YOL İZLEYECEK? Öncelikle işveren, çalışanının aşı olup olmadığını veya aşılarını tamamlayıp tamamlamadığını kişisel verilerin korunması kuralına göre çalışandan talep edecek ki, HES kodu ve aşı kartıyla bu durum zaten işyerlerinin çoğunluğunda talep edilebiliyor. Sonrasında işveren, aşı olmamış ya da aşılarını tamamlamamış işçileri, işyerinde karşılaşabilecekleri risk ve tedbirler konusunda yazılı olarak bilgilendirecek. Bu bilgilendirme sonrası işveren, aşı olmayan işçilere, COVID-19 tanısı konması durumunda iş ve sosyal güvenlik yasası açısından karşılaşacakları sonuçları da ayrıca bildirmekle yükümlü. 7) İŞVERENİN BİLGİLENDİRME YAPMASINDAKİ AMAÇ NE? Aşı olmayan çalışanların hem işyerini hem de diğer çalışanları tehlikeye atma riski bulunuyor. Ayrıca aşı olmayıp da hastalığa yakalanan çalışanı işverenin çalıştırmayacağı, ücret durumunda değişiklik olacağı hatta çalışanın iş sözleşmesinin feshedilebileceğine yönelik hususlarda işverenin çalışanı yazılı olarak bilgilendirmesi gerekiyor. 8) TEST SONUÇLARI KAYIT ALTINA ALINACAK MI? İşveren tüm test sonuçlarını gerekli işlemler yapılmak üzere kayıt altında tutacak. 9) TESTLER NEREDE YAPTIRILACAK? PCR testleri devlet hastanelerinde ve test yapan tüm sağlık kurumlarında yaptırılabilecek. Test işlemi işyerlerinin kendi bünyesinde de yapılabiliyor. 10) TESTLERİN ÜCRETİNİ KİM KARŞILAYACAK? Devlet hastanelerinde yapılması durumunda testler ücretsiz olacak. 11) ÖZEL SAĞLIK KURUMLARINDA YAPILIRSA TESTİN ÜCRETİNİ KİM KARŞILAYACAK? İş sağlığı ve güvenliği kapsamında işveren, alınacak tedbirlerin maliyetini çalışana yansıtamıyor. Bu durumda işçi geçerli bir nedenden dolayı testini devlet hastanesinde yaptıramaz ve özel sağlık kurumunda yaptırmak zorunda kalırsa testin ücretini işverenin karşılaması gerekiyor. 12) NEDEN ZORUNLU TEST UYGULAMASINA GİDİLDİ? Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın yayınladığı genelgede zorunlu test uygulamasının nedeni, "COVID-19 aşısı tamamlanmamış çalışanların varlığı, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanmasını güçleştirmekte, diğer çalışanların mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını kötüleştirerek çalışma barışını bozmaktadır" diyerek açıklandı. 13) TEST YAPTIRMAK İSTEMEYEN İŞÇİYİ İŞVEREN İŞTEN ÇIKARTABİLİR Mİ? Bu konuda iki farklı görüş var. Birincisi, nasıl aşı olmak zorunlu değilse PCR testi yaptırmak da zorunlu olmadığından ve işçiden test istemenin işverenin isteğine bağlı tutulduğundan işveren test yaptırmayan işçiyi işten çıkartamaz. Diğer görüş ise, işverenden, test konusunda talep gelmesi halinde işçinin bu testi zorunlu olarak yaptırması gerektiğinden hem aşı olmayan hem de test yaptırmayan işçinin iş sözleşmesi işveren tarafından hemen feshedilebilir. Ortak görüş ise bu konunun yargı kararına bağlı olacağı. Daha açık bir anlatımla, test yaptırmayıp da işten çıkartılan işçinin mahkemeye başvurması halinde yargının vereceği karar emsal teşkil edecek.