MESKİ’nin borcu 1 milyar 140 milyon lira
Mersin Su ve Kanalizasyon İdaresi (MESKİ) Genel Müdürlüğü’nün 2022 Yılı 1. Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı, Belediye Başkanı Vahap Seçer başkanlığında gerçekleştirildi. MESKİ Genel Müdürlüğü 2022 Mali Yılı ek ödenek talebi ve 2022 Mali Yılı revize ücret tarife taslağının görüşüldüğü iki madde ilgili komisyonlara sevk edildi.
Mersin’de 10 bin su abonesini ilgilendiren bir yasa değişikliği ile ilgili bilgi aktaran Başkan Seçer, “Bu yasa değişikliği ile yaklaşık 10 bin abone, yaşadıkları mağduriyeti ya da sorunları aşmış olacak. Bilindiği gibi 26 Temmuz 2008 tarihine kadar yapı ruhsatı almış ve buna göre yapılmış, ancak kullanma izni verilmeyen yapılara yol, elektrik, su, telefon, kanalizasyon, doğalgaz gibi altyapı hizmetlerinden birinin veya birkaçının götürüldüğünün belgelenmesi halinde, kullanma izni alıncaya kadar ilgili mevzuatta tanımlanan abone grubu dikkate alınarak geçici olarak su veya elektrik bağlanabiliyordu.
Yapı ruhsatı ya da inşaat ruhsatı alınmış ve buna göre yapılmış olma şartı, yani rapor ruhsatı şartı 12 Ekim 2004 tarihinden önce yapılmış olan yapılarda ise aranmıyordu. Yukarıdaki şartlara haiz ise onlar da geçici su abonesi yapılıyor ya da geçici olarak su bağlanabiliyordu. 5 Temmuz 2022 tarihinde yayımlanan Resmi Gazete ile yürürlüğe giren kanun maddesinde değişikliğe gidilerek, bahsettiğim mevzuat ile yukarıdaki bahsi geçen hüküm şu şekilde değiştirilmiştir. Bu uygulamadan faydalanmak için 26 Temmuz 2008 tarihine kadar yapı ruhsatının alınmış olması gerekiyordu. Bu tarih 1 Temmuz 2022 olarak güncellendi. 1 Temmuz 2022 tarihine kadar yapı ruhsatı alınmış ve buna göre yapılmış olup, kullanma izni verilmeyen ve alınmayan yapılara yol, elektrik, su, telefon, doğalgaz gibi altyapı hizmetlerinden birinin ya da birkaçının götürüldüğünün belgelenmesi halinde, geçici olarak su bağlanabilecek. Bunun yanında 12 Ekim 2004 tarihi olarak gösterilen, yeni düzenlemede 31 Aralık 2021’e kadar yapılmış binalarda ve inşaatlarda yapı ruhsatı şartı artık aranmayacak. Yani tarihler öne kaydırılmış oldu. Bu da yaklaşık 10 bin abonemizi, bize şu anda daimi ya da geçici olarak abone olamayan vatandaşlarımızı ilgilendiren bir konudur" diye konuştu.
“Sadece Akdeniz’in değil, tüm Mersin’in sorunlarını çözmek için ciddi bir gayretin içindeyiz”
Gündem dışı konuşmalar bölümünde, bir meclis üyesi tarafından ruhsat aranmaksızın yapılara kanalizasyon bağlanıp bağlanılamayacağı konusu hakkındaki soruya yanıt veren Başkan Seçer, bu kanunla birlikte kanalizasyon bağlantıları yapılacağını belirtti. Bir meclis üyesinden gelen, Akdeniz’in sorunları hakkındaki konulara da yanıt veren Seçer, “Sadece Akdeniz’in değil, tüm Mersin’in sorunlarını çözmek için ciddi bir gayretin içindeyiz. Nüfus artıyor, Mersin büyüyor, eski tesisler demode oluyor, yenilerini yapmak gerekiyor. Şehirler de canlı organizma gibidir. Bugün iyidir, yarın hasta olur. Ama hem Büyükşehir Belediyesi hem de MESKİ çalışanlarının, Anamur’dan Tarsus’a kadar Mersinimize hizmet etmek adına çok önemli, çok değerli gayretleri var” ifadelerini kullandı.
“Kaçak kayıp oranını azaltmak için gayretimiz devam edecek, ama başladığımız noktadan çok iyi noktaya geldik”
Kaçak kayıp oranları hakkında da konuşan Başkan Seçer, “Kaçak kayıp oranı halen yüksek. Ama başladığımız noktadan da çok iyi noktalara geldiğimizi söyleyebilirim. Yer altında suyun kaybolmasını ya da zemin üstünde buharlaşmasını önlemek için hem teknoloji yatırımı yapacaksınız hem de altyapıya para harcayacaksınız. Teknoloji yatırımı demek, çok da iyi bir noktaya getirdiğimiz SCADA türü yatırımlar demek. Bu yıl yine teknoloji çalışmalarına bütçe ayırdık” şeklinde konuştu.
“37 ayrı noktada çalışmalarımız devam ediyor”
Mersin’in birçok yerinde çalışmaların devam ettiği bilgisini veren Başkan Seçer, “İçme suyu, kanalizasyon ve arıtma konusunda kent genelinde 37 noktada çalışmalarımız devam ediyor. Bu çalışmaların maliyeti olan 554 milyon liranın tamamını biz öz kaynaklardan sağlayacağız. Fakat, MESKİ’nin Büyükşehir Belediyesi gibi genel bütçe gelirlerinden bir geliri yok. Büyükşehirin aslan payı, genel bütçe gelirlerinden oluşuyor. Ama Sular İdaresine İller Bankası’ndan çok cüzi bir para gelir. Diğeri, vatandaştan tahsil ettiğimiz su bedelidir. Fakat bir başına MESKİ’nin, vatandaştan fatura bedeli tahsil ederek bu yatırımları yapma şansı yok. Bu bütün büyükşehirlerde böyledir. Yatırımı yüksek meblağ tutan çalışmalar İller Bankası marifetiyle, dünyada değişik yapılardan, fonlardan alınan uzun vadeli uygun finansman maliyetli kredilerle ya da FRIT II örneğinde olduğu gibi hibe finansmanlarla sağlanır” dedi.
Gerekli finansmanların sağlanması durumunda çalışmaları süratle yaptıklarını kaydeden Başkan Seçer, “37 noktada 554 milyon liralık altyapı yatırımlarımız devam ediyor. Ancak geriden beri fizıbıl olmayan su, kanalizasyon çalışmaları yapılmış ve bunların maalesef bir kısmı gereksiz yere hayata geçirilmiş. 6 mahallede 93 bin nüfuslu yere yatırım yapılacağına, 93 kişinin yaşadığı bir yere siyasi saikle yatırım yapılmış. Bunlara da dikkat edilmesi gerekir” diye konuştu.
“Beş ay önce 1 lira olan mal ve hizmet şu anda 2 lira, 3 lira”
MESKİ için istedikleri ek bütçenin gerekçelerini anlatan Başkan Seçer, şöyle devam etti; "2022 yılı bütçemiz 1 milyar 510 milyon lira, şu anda 805 milyon 310 bin lira bir ek bütçe talebimiz var. Böylece MESKİ’nin toplam bütçesi 2 milyar 315 milyon liraya erişmiş olacak. 2019’da yönetime geldiğimizde MESKİ’nin bütçesi 780 milyon liraydı. Aşağı yukarı 750 milyon lira da borcu vardı. Şimdi bu ilave bütçeyle MESKİ’nin bütçesi üç katına çıktı. Zaten diğer ilçe belediyeleri de Mersin Büyükşehir Belediyesi de ek bütçe yaptı. Eski bütçeyle gitmemiz sürdürülebilir değil. Özellikle MESKİ’de temel girdilerimiz olan; yaptığımız yatırımların fiyat farkları, aldığımız mal ve hizmetlerin döviz kuru farkı, elektrik farkı bütçemizi etkiledi. Sadece elektrik için 350 milyon lira, akaryakıt için 65 milyon lira, personel giderleri için 45 milyon lira artış söz konusu. Son asgari ücret artışını buraya yansıtmadık bile. Bizim bu koşullarda 805 milyon liralık bir bütçe talebimiz var. 5 ay önce 1 lira olan mal ve hizmet, şu anda 2 lira, 3 lira. Bizim de yeni bir bütçe yapmamız esas oldu.”
MESKİ’nin mevcut borç tablosunu da veren Başkan Seçer, “MESKİ’nin durumunu daha rahat karşılaştırmanız açısından söylüyorum; 2019 yılında 780 milyon lira bütçemiz, 750 milyon lira borcumuz vardı. Yani bir borç bir bütçe vardı. Şimdi 1 milyar 140 milyon lira borcumuz var, yeni bütçeyle beraber 2 milyar 315 milyon lira da bütçemiz var. Yani şimdi bir borç iki bütçe var. En basit tanımıyla MESKİ’nin durumunu, mali disiplinini sizlere aktarabileceğim söylem budur” ifadelerini kullandı.